Atrakcja powiatu kłodzkiego: Jaskinia Radochowska znana już w XVIII wieku. Po zwiedzaniu degustacja w winiarni

Jaskinię Radochowską można zwiedzić z przewodnikiem i poczuć smak prawdziwej przygody. Trasa do zwiedzania ma od 260 do 300 m, ale łączna długość korytarzy to ponad 500 m. Część trasy trzeba pokonać przeciskając się przez ciasne szczeliny, co jest dodatkową atrakcją. Zwiedzanie jaskini jest w pełni bezpieczne, także dla małych dzieci.

W części środkowej groty dość dobrze zachowała się różnorodna szata naciekowa, a w Sali Gotyckiej można zobaczyć efektowne jeziorko, w którym żyją niezwykle rzadkie skorupiaki - studniczki tatrzańskie. W jaskini zamieszkują też nietoperze, a ze względu na cenne walory przyrodnicze jaskinia została uznana za pomnik przyrody.

O istnieniu Jaskini Radochowskiej (Reyersdorfer Tropfsteinhole) wspominają już teksty XVIII-wieczne. Już w tamtych czasach turyści odwiedzający znany kurort Lądek-Zdrój, zwiedzali okolice i trafiali do Radochowa. Początkowo zwiedzano niewielki fragment jaskini, gdyż znaczna jej część była wypełniona namuliskiem. Dopiero w latach 1933 – 1935 mieszkaniec Lądka-Zdroju – Heinrich Peregrin, były górnik i opiekun Jaskini Radochowskiej, oczyścił z gruzu skalnego i gliny pierwotny otwór wejściowy, wybrał namulisko z innych podziemnych korytarzy zwiększając tym samym trasę do zwiedzania, a także wykonał wewnątrz prace adaptacyjne, przystosowując jaskinię do ruchu turystycznego (m.in. wykuł kamienne schody).

W 1935 roku, w czasie takich prac, natrafiono na kości zwierząt plejstoceńskich. Peregrin zawiadomił o tym odkryciu Instytut Zoologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1936 roku ukazała się praca G. Frenzela (polskiego zoologa, pracującego wtedy we Wrocławiu), opisująca te znaleziska kostne. Lista gatunków zwierząt plejstoceńskich, których szczątki odkryto w namulisku była długa: niedźwiedź jaskiniowy, lew jaskiniowy, hiena jaskiniowa, nosorożec włochaty, dziki koń. Znaleziono też szczątki zwierząt żyjących współcześnie, takich jak np.: niedźwiedź brunatny, kuna, borsuk, zając, sarna, jeleń, żubr, kot i żbik.

Czaszki niedźwiedzi jaskiniowych znalezione w Komorze Centralnej i w Sali Gotyckiej, były najpewniej intencjonalnie rozmieszczone pod ścianami. Jedna z nich, szczególnie dobrze zachowana, w niszy skalnej obłożona była kamieniami i przykryta od góry kamienną płytą. Łącznie z czaszką o spiłowanych zębach, odkrytą w pobliżu Jaskini Wschodniej w Połomie, znaleziska te pozwoliły naukowcom na wysnucie wniosku, że paleolityczny człowiek wyznawał na tych terenach tzw. kult niedźwiedzia. Kult ten był, jak się okazało, częstym zjawiskiem w starym paleolicie Europy, a o tym, że w Jaskini Radochowskiej przebywał człowiek pierwotny wskazują znalezione w niej kamienne wyroby z kwarcu i kwarcytu, i ślady palenisk. Szczątków człowieka z tamtego okresu nie znaleziono ani w Jaskini Radochowskiej, ani w innych jaskiniach Sudetów Polskich.

Henrich Peregrin opiekował się Jaskinią Radochowską do czasów powojennych. Potem opuścił to miejsce pozostawiając po sobie drewniany domek, w którym prezentował znaleziska kostne i zbiór minerałów. Niestety budynek nie przetrwał do dzisiaj. Został zniszczony w latach 60-tych.

W następnych latach jaskinia nie miała stałego opiekuna. W okresie letnim pojawiali się w niej mieszkańcy okolicznych wsi: Radochowa i Trzebieszowic, którzy oferowali zwiedzającym usługi przewodnickie, sprzedawali świeczki, a w upalne dni kwas chlebowy. W latach 80-tych polana przed jaskinią została zagospodarowana przez Akademicki Klub Górski “Halny” działający przy Politechnice Poznańskiej. Wtedy powstała wiata i kominek z kamieni, a studencka baza oferowała turystom podczas wakacji noclegi w namiotach.

Projekt Ziemia Kłodzka niedawno odwiedził również Jaskinię Radochowską:

Po koniec lat 90-tych studenci opuścili jaskinię, która była dewastowana i zaśmiecana. W roku 1999 opiekę nad jaskinią przejął znany wrocławski speleolog Henryk Nowacki. Po gruntownych porządkach, polegających na usunięciu śmieci i umyciu okopconych ścian, przeprowadził on poważne prace ziemne: zabudował i zasypał środkowy otwór, zaopatrzył wejścia w kraty i usunął część gruzu skalnego. Jaskinia odzyskała dzięki temu pierwotny mikroklimat i stała się ponownie bezpiecznym schronieniem dla kilku gatunków nietoperzy, które w jaskini hibernowały w okresie zimy. Niestety, po kilku latach, kompetentnego opiekuna pochłonęły inne zajęcia. Jaskinia ponownie narażona była na niekontrolowane wizyty przypadkowych gości, co skutkowało dewastacją i zaśmiecaniem tego cennego przyrodniczo miejsca oraz zniszczeniem wiaty turystycznej.

W 2012 roku, z inicjatywy Mieczysława Krywieńki, nadleśniczego Nadleśnictwa Lądek-Zdrój, wiata została odbudowana, a rok później, tuż obok jaskini lądeckie nadleśnictwo zbudowało malowniczy zbiornik wodny.

Od wiosny 2013 r. jaskinią opiekuje się małżeństwo Natalii i Zbigniewa Piotrowiczów, którzy oczyścili jaskinię z nagromadzonych przez wiele lat śmieci, zadbali też o porządek wokół groty. Wejścia do jaskini zabezpieczone zostały solidnymi kratami, chroniącymi przed niekontrolowanymi wejściami, a przy stromych schodach zamontowano łańcuchy. Wiosną 2014 roku, przy okazji wyjątkowo niskiego poziomu wody gruntownie oczyszczone zostało podziemne jeziorko, przy współpracy z Nadleśnictwem Lądek-Zdrój i Śnieżnickim Parkiem Krajobrazowym.

Obecnie jaskinię zwiedzać można w towarzystwie wykwalifikowanego przewodnika, a w weekendy jest możliwość korzystania z niewielkiego bufetu. Przy drodze do jaskini zbudowany został parking dla samochodów osobowych i działa Winiarnia Radochowska, oferująca wina z różnych stron świata, w tym także wina z dolnośląskich winnic.

Jaskinia Radochowska od lat jest miejscem zimowania nietoperzy różnych gatunków. Ze względu na ich hibernację, zwiedzanie organizowane jest w okresie wiosenno-letnim.

Ostatnie liczenie nietoperzy odbyło się w styczniu br. pod kierunkiem dr Joanny Furmankiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego. Efekt? 25 sztuk, w tym 4 gatunki: nocek duży, gacek brunatny, mopek i podkowiec mały.

Na trasie do jaskini czynna jest Winiarnia Radochowska, oferująca wina z różnych regionów świata. Można też kupić wina dolnośląskie. Winiarnia czynna jest codziennie, w godz. od 10.00 do 21.00. Przy większych grupach mile widziana wcześniejsza zapowiedź wizyty (tel. 604 337 846).

jaskiniaradochowska.pl
facebook.com/JaskiniaRadochowska