Bardo - u wrót Kotliny Kłodzkiej

Bardo jest jedną z najpiękniej położonych miejscowości w Sudetach. Stare przewodniki nazywały je kiedyś „Złotą bramą hrabstwa kłodzkiego” i, choć brzmi to dziś dla nas trochę górnolotnie, niewiele w tym określeniu przesady. Miasteczko leży na starym, ruchliwym trakcie ze Śląska do Pragi. Jest to najprawdopodobniej jedna z odnóg prastarego bursztynowego szlaku, wiodącego od Bałtyku na południe Europy.

Baza noclegowa każdego turysty: Campingi i pola namiotowe, pensjonaty, schroniska

W Bardzie wkraczamy na ziemię kłodzką, pokonując Góry Bardzkie w miejscu, gdzie przecina je Nysa Kłodzka. Przełom rzeki (która w tym miejscu wije się na kształt litery S) od dawna był ważnym punktem strategicznym na styku państw czeskiego i polskiego. Już we wczesnym średniowieczu istniał tu warowny gród strzegący granicy. Już sama nazwa nawiązuje do pełnionej przez niego funkcji: bardo oznaczało niegdyś wartę. W zapiskach polskich podróżnych (a przejeżdżali tędy m.in. F. Skarbek i F. Chopin) często miasteczko określane jest po prostu jako Warta.

Podróżni podkreślali uroki Barda, a szczególnie jego „najpiękniejsze położenie i prawdziwie malowne widoki”, jak pisał w 1826 roku Fryderyk Skarbek, zdążając tędy na kurację do Dusznik-Zdroju. Być może Skarbek wspiął się na tzw. Obryw Skalny - punkt widokowy na zboczu górującej nad miastem Kalwarii. W 1598 roku, po długotrwałych, ulewnych deszczach część góry runęła w dół, tworząc ogromne, niemal stumetrowej wysokości urwisko. Bloki skalne i zwały ziemi osunęły się zasypując dno doliny i koryto rzeki, która omal nie zalała całkowicie miasta. Podobno tąpnięcie można było odczuć w sąsiednich miejscowościach, a legenda głosi, że jego skutkiem jest odchylenie od pionu wieży w Ząbkowicach, która odtąd jest krzywą wieżą.

Zobacz też: Rybnica Leśna: Kościółek z pelikanem

Z Obrywu Skalnego możemy podziwiać malowniczy przełom Nysy, panoramę miasteczka oraz część pięknie zalesionych Gór Bardzkich. Wystarczy przejść nieco dalej, by dostrzec też fragmenty Kotliny Kłodzkiej. Na Kalwarii znajdują się też ślady średniowiecznego zamku, który strzegł przeprawy przez Nysę, a który - zniszczony przez husytów XV wieku - nigdy nie został odbudowany. Jednak góra ta słynie przede wszystkim z kaplic wznoszonych na jej zboczach od początku XVII wieku, tworzących swoisty szlak pielgrzymkowy na szczyt, gdzie według miejscowej tradycji Matka Boska miała pozostawić na skale odciski swych stóp. Nieco późnej postawiono też 17 stacji Drogi Krzyżowej, która do dziś jest chętnie nawiedzana przez pątników. Drugim wzniesieniem związanym z kultem Matki Boskiej jest Różańcowa, na której znajdują się kaplice tzw. Drogi Różańcowej.

Najcenniejszym zabytkiem Barda pozostaje niepozorna (nieco ponad 40 cm) figurka Matki Boskiej Bardzkiej, najstarsza obecnie rzeźba romańska wykonana w drewnie. Powstała zapewne w początkach XIII wieku i od samego początku uznawano ją za cudowną. Przetrwała liczne pożary i grabieże miasta, przyciągając cudami licznych pątników. Kult Matki Boskiej Bardzkiej był niezwykle silny nawet w okresie reformacji, a samo Bardo stało się swoistym centrum pielgrzymkowym. Jego wspaniałym zabytkiem jest także monumentalny, barokowy kościół Nawiedzenia NMP, w którym znajduje się cudowna figurka. Wystrój świątyni należy do najcenniejszych na Dolnym Śląsku. Wśród niezwykle bogatego wyposażenia znajdują się m.in.: obraz M. Willmanna (w ołtarzu głównym), wspaniale rzeźbiona ambona oraz osiemnastowieczne organy. W sąsiednim barokowym budynku klasztoru znajduje się Muzeum Sztuki Sakralnej. Warto je zwiedzić, choćby po to, żeby obejrzeć obraz przedstawiający św. Hieronima, przypisywany pracowni Łukasza Cranacha, dzieła ze szkoły Willmanna, kolekcję wotów, naczyń liturgicznych oraz wiele interesujących rzeźb.

Na wycieczkę do Barda najlepiej wybrać się pociągiem – wybudowana w latach siedemdziesiątych XIX w. droga żelazna dostarcza podróżnemu wielu atrakcji – na trasie znajduje się m.in. długi na 270 metrów tunel pod Tunelową Górą i przejazd rodzajem półki skalnej, wykutej w stromym zboczu specjalnie pod budowę torowiska.

Zajrzyj do PRZEWODNIKA PO DOLNYM ŚLĄSKU