„Całuję rączki”, czyli o pocałunku w dłoń słów kilka [ZACHOWUJ SIĘ, cz. 1]

Jest rok 1932. Jedno z mieszkań w centrum Warszawy. Zebranie Związku Pań Domu. Żywa dyskusja o całowaniu trwa w najlepsze. I to nie o byle jakim całowaniu, tylko całowaniu dam w rękę. Kobiety żalą się, że po tę formę powitania z kobietą sięgają coraz młodsi mężczyźni, którzy owszem, chcą całować, ale tylko młode i piękne damy. Do starszych kobiet podchodzą niechętnie lub (o zgrozo!) zupełnie je pomijają. W dodatku są pozbawieni taktu i nie wiedzą, jak pocałunkiem sprawić przyjemność. Całus ląduje na paznokciach albo w ogóle nie dociera do skóry dłoni - bulwersują się panie. Bardziej napaleni mężczyźni zdejmują damom rękawiczki i z największym zaangażowaniem szukają fragmentów nagiej skóry do całowania...

Takie zachowanie bulwersuje wszystkie damy, które zgodnie dochodzą do wniosku, że pocałunek w dłoń jest coraz bardziej interesowny, a nie wynika z dobrych manier wobec kobiet. Członkinie Związku Pań Domu postanowiły zostawić tę tradycję ceremoniom dworskim. Zaczęły bojkotować zwyczaj w miejscach publicznych, jednogłośnie mówiąc, że podanie ręki to najlepszy sposób na przywitanie z kobietą.

Od tamtych czasów minęło ponad osiemdziesiąt lat. Wbrew pozorom zwyczaj całowania w dłoń nie umarł. Rzadko, bo rzadko, ale nadal spotyka się gentlemanów, którzy na powitanie całują panie w rękę.

- Pocałunek w dłoń jest kojarzony z dawnymi czasami, kiedy dużą wagę przywiązywano do dobrych manier. Dziś, taka forma powitania jest często uznawana za gest przesadny. Stosuje się ją w sytuacjach o charakterze towarzyskim, a praktycznie w ogóle podczas spotkań związanych z nasza pracą. Zazwyczaj dlatego, że pocałunek jest niehigieniczny i mało przyjemny dla dam, szczególnie kiedy całuje je pan z obfitym wąsem – komentuje Adam Jarczyński, dyrektor Polskiej Akademii Protokołu i Etykiety.

Kto powinien inicjować pocałunek? Zazwyczaj robi to mężczyzna.To on witając się, oddaje honor kobiecie. Oczywiście unika tego w sytuacjach zawodowych, w których z założenia nie uznajemy płci ani wieku i stosujemy uniwersalną zasadę uściśnięcia dłoni. Jeżeli kobieta będzie chciała przywitać się w ten sposób wyciągnie charakterystycznie dłoń, przygotowaną do złożenia pocałunku (uniesiona wyżej z palcami skierowanymi w dół). W takim wypadku wyjścia nie ma - całować trzeba.

Polski "cmok-nonsens"

Zwyczaj całowania w rękę sięga średniowiecza, kiedy pocałunek składano na dłoni króla. Był to symbol poddania i szacunku. Gest szybko wkradł się w sfery arystokratyczne, w których to panowie całowali panie na znak pozdrowienia. Obyczaj pocałunku w dłoń przyjął się w Hiszpanii, Francji i Włoszech, a stąd trafił do Polski. Dziś uchodzi za naszą osobliwość. W Turcji czy Indonezji taki pocałunek jest formą powitania osób starszych obu płci.

- Zwyczaj jest kojarzony przede wszystkim z Polską, jednak występuje zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie Europy. Sam niejednokrotnie byłem świadkiem takiej formy powitania we Francji czy Wielkiej Brytanii, niemniej trzeba dobrze ocenić sytuację, zanim podejmiemy decyzję o pocałunku, wiele pań z krajów zachodnich może uznać ten gest za mało taktowny i przekraczający dozwoloną linię – dodaje Adam Jarczyński.

Gest wyraża sympatię oraz przyjaźń i szacunek do pań. Mężczyzna, który wybiera taką formę powitania, powinien pocałować wszystkie kobiety bez względu na wiek czy uczucia, które do nich żywi. Ominąć można jedynie dzieci.

Są miejsca, w których całowania w dłoń należy unikać. Nie wypada robić tego pod gołym niebem, w środkach komunikacji, w sklepie czy urzędzie i w pracy. Ważne, by nie całować ręki podanej nad stołem lub w rękawiczce.

- Na początek ujmujemy dłoń partnerki. Ważne, żeby nie wyciągać jej do góry. To mężczyzna robi delikatny ukłon w stronę damy. Oczywiście, wszystko zależy od wzrostu. Następnie delikatnie całujemy dłoń, właściwie jest to tylko muśnięcie. Siarczyste pocałunki nie są na miejscu – instruuje Jarczyński.

Panowie nigdy nie całują kobiecej dłoni siedząc. Podczas składania pocałunku należy utrzymać kontakt wzrokowy. Nie można także dopuścić do całowania w pośpiechu lub przelocie. Pocałunek w dłoń ma być krótkim rytuałem, który kobiecie sprawi przyjemność, a nie wprawi w zażenowanie.

„Całuję Twoją dłoń, madame, śniąc, że to usta Twe, przed Tobą chylę skroń, madame, bo dobry ton tak chce (…)” - śpiewał w 1928 roku Mieczysław Fogg. Od tego czasu wiele się zmieniło, jeśli chodzi o całowanie dam. Zwyczaj pomału zanika, jednak istnieją jeszcze jego wierni orędownicy. Jeśli panowie zrobią to w sposób taktowny, na pewno nie zostaną zganieni. Gest może pozytywnie zaskoczyć zarówno młodsze, jak i starsze damy. Mężczyznom, którzy do tej formy powitania nie są przekonani lub nie wiedzą, jak to robić, radzimy po prostu podać kobiecie rękę.