Cmentarz wojenny w Dusznikach-Zdroju jest jednym z niewielu w tej części Europy. Jego historia sięga 1866 roku

Wiedzą o nim miejscowi, choć nie każdy potrafi wskazać jego położenie. Od czasu do czasu przewodnicy prowadzą tam turystów, żeby pokazać miejsce niezwykłe, choć nieco zaniedbane. Wejścia do niego strzeże brama z zardzewiałą kłódką, a sam obiekt porasta trawą i samosiejkami. Cmentarz wojenny z 1866 roku znajduje się na terenie Dusznik-Zdrój nieopodal Głównego Szlaku Sudeckiego i nieczynnego dyskontu Biedronka.

Pochowano na nim żołnierzy wrogich armii walczących na froncie wojny prusko-austriackiej. Umarli bezpośrednio w wyniku działań wojennych, a także w lazaretach wojskowych, które znajdowały się na terenie miasta. Wśród nich są m.in.: Polacy, Serbowie, Ukraińcy czy Bośniacy.

Dziesięć lat po wojnie prusko-austriackiej, którą datuje się na lato 1866 roku, ówczesne władze Dusznik-Zdroju postawiły na cmentarzu pamiątkowy obelisk z potężnym orłem na cokole, który był miejscem pojednania zwaśnionych stron. Patronat honorowy nad tym wydarzeniem objęła Zofia Hohenzollern, księżniczka pruska i królowa Grecji. Według starych źródeł, miejsce to uznano za wymagające najwyższego szacunku i tak też traktowano. W późniejszych latach na cmentarzu modlili się m.in. błogosławiona Edyta Stein czy Karol Wojtyła, który w latach 50. odwiedził ziemię kłodzką.

Sam cmentarz przetrwał do lat 60. ubiegłego wieku. Rozwijający się prężnie Zakład Elektrotechniki Motoryzacyjnej potrzebował więcej terenów pod budowę obiektu. Wybór padł właśnie na to miejsce. Powstała tam stolarnia, a 5-metrowy pomnik został rozbity na kilka części i z czasem zapomniany.

Dopiero na początku XXI wieku, dzięki staraniom prezesa Towarzystwa Miłośników Dusznik-Zdroju, Ryszarda Grzelakowskiego, ówczesny właściciel ZEM-u nakazał posprzątać teren i zburzyć istniejące obiekty, a teren wygrodzono i przekazano na rzecz miasta. We wrześniu 2003 roku uroczyście odsłonięto zrekonstruowany pomnik, a także powieszono tablicę pamiątkową. Blisko dwadzieścia lat później przyszedł krok na kolejną renowację tego niezwykle ważnego miejsca.

W 2020 roku z inicjatywy gminy Duszniki-Zdrój stanęła tam potężna tablica, która upamiętnia poległych żołnierzy.

Cmentarz wojenny w Dusznikach-Zdroju znajduje się przy ulicy Polnej, niedaleko Zakładu Elektrotechniki Motoryzacyjnej. Na mapie poniżej przedstawiamy, gdzie znajduje się cmentarz:

Lata 60. XIX wieku były początkiem obowiązywania „Konwencji Czerwonego Krzyża”, która nakazywała zwycięzcom zaopiekowania się rannymi żołnierzami. I właśnie dzięki temu, wojskowi leczyli się na terenie Dusznik-Zdroju. Austriacy kurowali się w szkole ewangelickiej i katolickiej, a Prusacy w Teatrze Zdrojowym i pensjonatach. I właśnie to wydarzenie stało się podstawą do odszkodowania, które zapoczątkowało duży rozwój miasta.

Wszystko za sprawą ówczesnego burmistrza Paula Denglera. W sprytny sposób wykorzystał on umowy międzynarodowe, które chroniły uzdrowiska. W ich myśl wojska mogły przechodzić przez teren miast uzdrowiskowych, jednak nie mogły się na nich zatrzymywać. Tymczasem ranni wojskowi w Dusznikach-Zdroju przebywali.

To wydarzenie stało się precedensem i podstawą do złożenia wniosku o odszkodowanie dla gminy. Burmistrz wystąpił więc do władz państwowych w Berlinie i Wiedniu z roszczeniami, które zostały uwzględnione. Pozyskane środki burmistrz przeznaczył na inwestycje, które według źródeł znacznie przyczyniły się do rozwoju miasta. Sam Dengler był burmistrzem miasta przez 36 lat, a za jego rządów ówczesne Bad Reinerz było jednym z najbardziej znanych kurortów świata.

W kościele pw. Piotra i Pawła w Dusznikach-Zdroju znajdziesz niesamowitą ambonę - przeczytaj o niej więcej!

Przeczytaj też inne nasze materiały: